په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه پلاوي (یوناما) لخوا چمتو شوی یو نوی راپور خورا تریخ انځور وړاندې کوې، کوم چې د تیر اګست له میاشتې راهیسې چې طالبانو د افغانستان واک تر لاسه کړ د بشري حقونو مدافعینو ډیری اندیښنې تاییدوي.
یوناما د بشري حقونو د جدي سرغړونو نوملړ ترتیب کړی چې د طالبانو ځواکونو لخوا ترسره شوي دي، د افغان ملي امنیتي ځواکونو د پخوانیوغړو د صحرايي اعدامونه او جبري نادرکه کیدنو پشمول، چې د طالبانو له واک څخه میاشتې وروسته دوام لري. یوناما د ښځو او نجونو د حقونو په اړه د طالبانو د فرمانونو لړۍ په ګوته کوي چې "د دوی په بشري حقونو يې سخت محدودیتونه رامنځته کړي، چې په پایله کې یې د ورځني او عامه ژوند له ډیری اړخونو څخه ګوښه شوي دي." او یوناما تشریح کوي چې "څنګه د خبریالانو، د بشري حقونو مدافعینو، [او] مظاهره کوونکو خپل سري نیول او توقیف د رسنیو پر ازادۍ او مدني فعالیت ناوړه اغیز کړی دی."
د طالبانو د چارواکو غبرګون د اټکل وړ و. دوی د یوناما لخوا د بی له محکمې وژنو او جبري ورکولو مستند شوي ډیری قضیې له پامه غورځولې، او هغو د انکار کړې چې ګواکې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر وزارت "هیڅکله یې څوک وهلي، زیانمن کړي یا یې څوک د کوم کار په کولو مجبور کړي ... یا د جامو اغوستلو په اړه ښځو ته څه ویلي دي. » د طالبانو ډیری غبرګون د بندیانو وضعیت پورې محدود و، د عجیب او غلط ادعا په شمول چې بندیان د زندان له خواړو څخه "راضي او خوښ" دي. لکه څنګه چې یوناما تشریح کوي، بندیانو ته د سزا په توګه په منظم ډول خواړه او اوبه نه ورکول کیږي. طالب چارواکو، چې کلونه کلونه یې د پخواني حکومت او امریکایي ځواکونو له خوا شکنجه کول محکوم کړي، خو هغو تورونو ته یې ځواب نه دی ویلی، چې ګواکې دوی د برقی شاکونو په کارولو سره بندیان هم شکنجه کړي دي.
یوناما دا هم یادونه کړې چې په داسې حال کې چې د ملکي تلفاتو کچه راټیټه شوې ده ځکه چې وسله واله جګړه په پراخه کچه پای ته رسیدلې ده (چې د ۲۰۰۸ کال د ډسمبر په میاشت کې د یوناما د شمیرنې له پیل راهیسې، لږ تر لږه ۱۱۸۴۴۳ ملکي وګړو ته مرګ ژوبله اوښتې ده)، خو د اسلامي دولت پورې تړلو وسله والو ډلو لخوا بریدونو ته دوام ورکړی، چې د اګوست میاشتې راهیسې له ۷۰۰ ملکیان وژل شوي او ۱۴۰۰ نور کسان ټپیان شوي دي.
طالبانو ته د افغانستان واکمنۍ له ناڅاپي انتقال څخه یوولس میاشتې وروسته، د یوناما راپور په افغانستان کې د بشري حقونو د دوامداره تضعیف د دوامدارې څارنې او مستند کول پر اهمیت د تاییدې مهر لګوي، او ددې مهمې ټکې یادونه کوې چې افغانان دروند قمیت ورکوي.